Zelfs de ervaren Rome-reiziger is het misschien niet opgevallen maar je komt in Rome bijzonder veel obelisken tegen. Zoveel zelfs dat het de stad is met de meeste obelisken ter wereld. Rome heeft er in het totaal evenveel als heel Egypte, wat enigszins opmerkelijk is, aangezien obelisken van origine Egyptisch zijn. De obelisken uit Rome komen echter niet alleen uit Egypte, er staan ook enkele Romeinse obelisken en nog een aantal nieuwere varianten. In het totaal zijn er 18 door Rome verspreidt te vinden.
De eerste obelisk van Rome (Flaminio)
De eerste obelisk die naar Rome werd gebracht staat op de Piazza del Popolo en komt uit de 13e eeuw voor Christus. Het bouwwerk werd in opdracht van farao Seti I en zijn zoon Ramsus II gebouwd. Aan drie zijden zijn nog steeds de hiërogliefen die Seti I en andere farao’s lieten aanbrengen te zien en lezen. Toen de Romeinen in 30 v. Christus Marcus Antonius en Cleopatra versloegen werd Egypte een deel van het Romeinse Rijk. De Romeinen waren gefascineerd door de oude Egyptische cultuur en hun bouwwerken en godenverhalen maakten een grote indruk. De Romeinen vonden de obelisken uiterst interessant en keizer Augustus liet de Flaminio Obelisk, als eerste van velen die zouden volgen, naar Rome overbrengen. Daar kwam hij terecht in Circus Maximus als trofee van de Romeinse overwinning. Na de val van het West-Romeinse Rijk werd Circus Maximus niet meer gebruikt en kwam het in verval. Bedolven onder het puin werd de obelisk pas in de 16eeeuw weer ontdekt. Er werd besloten de obelisk op de Piazza del Popolo te plaatsen, een van de oude toegangen tot de stad, waar hij vandaag de dag nog steeds te bewonderen is.
De stille getuige (Vaticano)
De bekendste van de 18 staat op het Sint Pietersplein. Dit is ook de enige obelisk in Rome die al sinds de oudheid altijd bovengronds heeft gestaan. De Vaticaanse obelisk stamt uit de 13e eeuw voor Christus en werd opgericht in Heliopolis, Egypte. In 37 liet keizer Caligula hem overbrengen naar Rome. Het bouwwerk kreeg een plekje in zijn circus, naast de Vaticaanse heuvel. Nog steeds zijn de inscripties die Caligula ter ere van keizer Augustus en Tiberius liet aanbrengen zichtbaar. Dat de obelisk als enige zo goed bewaard is gebleven is bijzonder maar kan worden verklaard. In het circus waar de obelisk stond werden duizenden christenen vermoord naar aanleiding van de vervolgingen die keizer Nero startte. Petrus zou naast de obelisk zijn gekruisigd en de obelisk heeft als stille getuige eeuwen naast zijn graf gestaan. Waarschijnlijk is dit ook de reden dat hij altijd is blijven staan. In 1586 werd de obelisk naar het nieuwe Sint-Pietersplein verplaatst en is sindsdien niet meer verplaats.
De grootste obelisk ter wereld (Lateranese)
Dit is niet alleen de grootste obelisk ter wereld maar ook de oudste in Rome. Je vindt hem op Piazza San Giovanni in Laterano. De obelisk heeft een hele weg moeten afleggen voor hij daar terecht kwam. Hij werd 15e eeuw voor Christus gemaakt en stond in de Tempel van Amon in Thebe. Bijna 2000 jaar later, in de 4e eeuw, liet keizer Constantijn de Grote hem naar Alexandria brengen. Het was de bedoeling dat hij naar Constantinopel, het huidige Istanbul, zou worden gebracht maar dat is er nooit van gekomen. Uiteindelijk nam keizer Constantius II hem jaren later mee naar Rome, als laatste obelisk die werd overgebracht. Net als Flaminio, de obelisk die op de Piazza de Popolo staat, werd ook de Lateraanse obelisk in Circus Maximus geplaatst. Daar stond hij tot de val van het rijk waarna ook deze obelisk onder het puin verdween. Hij werd in de 16e eeuw in drie stukken opgegraven en kreeg na restauratiewerkzaamheden een vaste plek op het Piazza San Giovanni in Laterano. Hij is tegenwoordig wel zo’n 4 meter korter dan hij in Egypte en Rome was, dit komt omdat hij opnieuw moest worden opgebouwd.
Nog steeds geen genoeg gekregen van de obelisken? Kijk goed om je heen en plots vallen ze op. Je hoeft niet eens te zoeken. Toch iets gerichter op pad? Hieronder een lijstje met de overige obelisken in Rome.
Egyptische obelisken
Solare, Piazza di Montecitorio
Macuteo, Piazza della Rotonda
Minerveo, Piazza della Minerva
Dogali, Thermen van Diocletianus
Matteiano, Villa Celimontana
Romeinse obelisken
Agonalis, Piazza Navona
Quirinale, Piazza del Quirinale
Esquiline, Piazza dell’Esquilino
Sallustiano, Trinita dei Monti
Pinciano, Pincio
Moderne obelisken
Villa Medici, Villa Medici
Mussolini, Foro Italico
Marconi, E.U.R.
Villa Torlonia, Villa Torlonia(in het park bevinden zich twee obelisken)
