Toen de Vesuvius uitbarstte raakten de wijngaarden en opslagplaatsen rondom Pompeï verwoest en kwam er een ernstig tekort aan wijn in Rome. De Romeinen waren volledig in paniek en het ging zelfs zo ver dat de granenvelden werden verbouwd tot wijngaarden omdat ze liever wijn dan graan wilde produceren. De oude Romeinen waren dus werkelijk verzot op wijn. Het was de meest populaire drank in het rijk. Alleen in Rome ging er al zo’n 180 miljoen liter per jaar doorheen. Dat kwam neer op ongeveer een fles wijn per persoon per dag. Ze dronken die wijn wel iets anders dan wij dat tegenwoordig doen.
Rood of wit? Iets gecompliceerder bij de Romeinen
Wij moeten er vandaag de dag niet aan denken om water bij de wijn te doen maar de Romeinen en Grieken vonden het ronduit barbaars om dat niet te doen. Zo konden ze de hele dag door wijn drinken. Hoewel het alcoholpercentage in de wijn een stuk hoger lag dan tegenwoordig werd het niet gewaardeerd om dronken te worden. Zo heeft de Romeinse politicus Cicero ooit geschreven dat dronkenlappen een gevaar voor Rome vormden en noemde daarbij Marcus Antonius die op enig punt zoveel had gedronken dat hij publiekelijk in het Senaat moest overgeven. Wijn werd door iedereen gedronken, mannen, vrouwen, rijken, armen en zelfs slaven. Het kon thuis worden genuttigd maar er waren ook veel kleine barretjes en kiosken waar men kon genieten van verschillende soorten wijncocktails. In de ruïnes van Pompeï zijn enkele van die tentjes terug te vinden en te herkennen aan de schilderingen van wijn op de muren. Er werden verschillende soorten wijn aangeboden in elke prijsklasse. Populaire varianten waren kruidenwijnen, wijn met honing en wijn met zoutwater. Het water dat bij de wijn werd toegevoegd was vaak warm en in combinatie met de verschillende kruiden een voorloper op de glühwein. In de luxe barretjes en voor de rijke klanten werd wijn geserveerd in glaswerk afkomstig uit Syrië. De rest moest het doen met simpele kelken.
Booming business
Om de wijn bij de mensen te krijgen moest het natuurlijk eerst worden verbouwd. De grond bij Pompeï, rond de Vesuvius, was een perfecte plek om dat te doen door de vruchtbare vulkanische grond. Druivenplukker was toentertijd een gevaarlijk beroep en plukkers lieten in hun contracten opnemen dat zij een mooie begrafenis wilden in het geval van een bedrijfsongeval. De wijn werd niet zoals nu in glazen flessen bewaard maar in gigantische kruiken die amfora werden genoemd. De amfora werd net als nu afgesloten met kurk en bevatte maar liefst 35 liter wijn. Bij de goeie wijnen werd de naam in de kruik gegraveerd. Bepaalde wijnen werden lange tijd gerijpt, tussen de 10 en 25 jaar en de beste wijn werd zelfs een eeuw later nog met plezier gedronken. Met de groei van het Romeinse Rijk kwam ook de markt voor wijn op gang. Door heel Europa verspreidden de Romeinen hun wijn en in populaire wijnstreken zoals Bordeaux zijn wijnkruiken afkomstig uit Pompeï gevonden. Voor de kust van Italië zijn schipwrakken vol wijn gevonden, die naar andere landen werden geëxporteerd. De Romeinen zijn uiteindelijk de voorlopers geworden van de wijnteelt in hedendaags populaire streken. Zo kwam het vaak voor dat gepensioneerde soldaten wijn gingen verbouwen in bijvoorbeeld Frankrijk of Spanje. Bekende wijnen doen soms nog herinneren aan die tijd, zoals bijvoorbeeld de Julienas Beaujolais, die is vernoemd naar Julius Caesar.
Wijn als medicijn
Een andere reden dat wijn veel werd gedronken was vanwege het vervuilde water. Dat bracht vaak veel bacteriën en ziektes met zich mee, dus wijn was ook een veiliger optie. Dit is een van de redenen dat het ook vaak werd gebruikt als medicijn voor een tal van aandoeningen. Galen, die later de lijfarts van Marcus Aurelius werd, gebruikte wijn als ontsmettingsmiddel bij soldaten en claimde nog nooit een patiënt te hebben verloren. Onder anderen constipatie, slangenbeten en jicht konden volgens de Romeinen worden genezen met wijn. Cato had hele recepten voor medicijnen met bloemen, kruiden en wijn.
Naast hulpmiddel bij fysieke aandoeningen werd het ook gebruikt om psychische problemen op te lossen. Zo zou wijn helpen bij depressie en geheugenverlies. Voor de Romeinen was wijn niet weg te denken, niet alleen als drank en genotsmiddel, maar ook onmisbaar als medicijn.
Bij het volgende glas wijn proosten we op de Romeinen, die ervoor hebben gezorgd dat we vandaag de dag zulke heerlijke wijnen kunnen drinken!
